rimatmag: March 2004

Kayaw ti Away

DSC02242.JPG
Sarita ni MARCELINO A. TABLIZO

DUA nga ubbing ti kaduak ditoy balay. Diak kabkabagian ida ngem sinulnitanda ti kawaw a paset ti biagko.
Ni Eman, 12, anak ti kaarrubami. Maikatlo iti walo nga agkakabsat. Ratiw ti pammagina. Dina nalpas ti maikapat a grado.
Siguden a naasideg ditoy balay. Ngem iti daydi a malem ti maudi a Biernes ti Septiembre itay napan a tawen, kinunana kaniak: “Angkel, madika la kadi no aggianakon kenka?” (Ugali dagiti ubbing ditoy nga awagan dagiti kataeb dagiti nagannakda iti angkel wenno anti uray dida kabkabagian.) “Diakon maanusan ‘diay balay.”
Ammok unay ti biagda. Karpintero ni Islaw nga amana. Ti la ania a lugar ti pappapananna. No adda maisangpet wenno maipatulodna, nasayaat la unay. No awan, ti la pagtartarayanda. No maistambayen, nakarkaron. Pasaray met puruakak ida. Wenno saan, pakanek lattan dagiti ubbing no umayda. ’Tay barito nga inauna ti pasaray makitegged no kua. Innala ti ikitda ’tay maikadua a babai.
“Kayatko unay nga alaenka. Ngem nasaysayaat no agpakadaka kada tatangmo. Ken awan maipasigurok a tangdanmo. Ngem no maanusannak, pagadalenkanto.”
Kabigatanna, susuonna ti tallo-pares a lupotna a sarsarunuen ti inana a nakaubba iti nasurok makatawen a buridekda.
“Pagyamanak no mayanusmo nga aywanan, adi,” kinunana. “Bareng maiwanwanmo nga agtrabaho. Ta no ’diay laeng amada, ay, diak la ammo.” Kalpasanna, nangibagan iti pangaldawda!
Ni Jerome, 10, nasurok pay la a makalawasna kaniak. Kadawyan ti pammagina ngem bessag. Naulimek ken kaykayatna ti agmaymaysa. Saan a kas ken Eman a nalaing a makibarkada.
Iti balay ni katugangak iti siudad ti Santiago, nagringgorkami ken Rowena maipuon kadagiti ubbingmi. Yantangay bakasionen iti kalgaw, kayatko a yawid ida iti balaymi iti Diffun (Quirino). Ngem arig diak pay nalpas iti panagsaritak, nagbiragsut ketdin nga immadayo ni Lyna, ti inauna nga agtawen iti 13. Dagus nga immulo ti darak ket sinarunok. Ti pangatiddogen a buokna ti naigawidko a ginutta. Naganug-og.
“Punietaka! Siak ketdin ti pangipakatam iti kinabastosmo? Apay, asinoak kenka? Dayta kadi ti nasursurom iti panagadalmo? Balasangkan, rumbeng koma nga ammomon ti dakes ken naimbag ta sika ti pagtuladan dagiti addim!” (Agtawen iti 10 ken 8 da Joan ken Boyet.)
Simngat ni Rowena a nakasaganan a sumrek iti pagtrabahuanna a banko.
“Aniakayon sa. Kaskayo la taga-ur-uryab a lumanaaw. Dikay’ la agbain...”
“Daytoy anakmo ti bagbagaam ta kasla awan sursurona!”
“No ania la ngamin unay, a, ti pagapuraam a mangyawid kadakuada. Kakaisuna a bakasion, bay-am met ida, a, nga aginana ken agpalpaliwa. Dimo ket ipan ida idiay sulsulinek a lugar.”
Kasla napitik ti piditpiditko iti panangibabana unay iti lugarko. Nakemkemko ti sangik. “Saludsodek man, Rowena. Asinoak kadi kadagiti annakmo? Siak kadi ti amada, wenno saan?”
Adun a panangal-alia ti nangngegko. Nagkallaysakami ken Rowena ngem ad-adda nga iti Santiago ti yanna imbes nga iti binangonko a balaymi. Dina kayat a panawan ti trabahona ta kailala kano ti inadalna. Agawid iti Sabado ken Domingo, pasaray pay saan. No sumarungkarak met, adun ti tallo nga aldaw. Iti itatao dagiti annakmi, da katugangak ti ad-adda a nangas-asikaso kadakuada. Idi mabalo ti baket a nagretiron kas maestra, ad-addan a dina kayat a mayadayo dagiti appokona. (Ni laeng Rowena ti anakda.)
Bigla a sineppegnak a kinaramutan ni Rowena. “Animalka! Nagbaban ti panagkitkitam kaniak ta saludsodem ketdin no sika met la ti amada? Apay, gatelak la kadin a babai?” Nagsangit.
“Awan imbagak a kasta. Dimo naawatan ti kayatko a sawen,” kinunak. Ta nupay adu a panangal-alia ken kantiaw ti naglabas iti lapayagko, awan ti pinatik. Nagtalekak a gapu ta deadal ni Rowena, saannanto a dadaelen ti bukodna a kinatao.
“Agsaksakripisioak iti husto. Ipanko amin a kanitok kadagita ubbing ayatko laeng a dida maikuspil. Arig diak payen agpabaro ayatko laeng a maited amin a kasapulanda. Sika, addaka laeng iti lubongmo. ’Ta la bagim ti tartaraknem. Ita, siak pay ti pagduaduaam? Basolmo met laeng no apay nga aginnadayotayo. Dinak pulos awaten. ’Ta la bagim ti pampanunotem.”
Idi pay a kiddawna nga agnaedak metten iti Santiago. Ngem ania koma ti aramidek dita? Agkargador? Pataraken? Nababa laeng ti adalko.
Dakkel met ti sapulko iti panagbangkag. Ngem pudno a diak ik-ikkan dagiti ubbingmi. Ngamin, no sarungkarak ida, madlawko nga adu latta ti kuartada. Nalukay kadakuada ti lolada. Diak kayat nga agbarayuboyda. Ammok unay ti kinabileg ti pirak a mangiguyod iti tao iti pakaisagmakanna. Isu nga imbes nga itedko kadakuada, ipanko laengen iti banko para iti masakbayanda. Siak laeng ti makaammo iti daytoy.
“Isardengyo man dayta,” simngat ni katugangak. “Kaskayo la ubbing. No dikay’ mabain kadagiti tattao a makangngeg kadakayo, dagita annakyo ti pagbainanyo!”
Pimmanawak nga awan naglawagan ti subangmi ta dinak metten denggen. Nagpagnapagnaak nga awan met ti papanak. Nagtugtugawak a nagpalpalabas iti oras. Nagluganak a diak napupuotan. Nasarakak laengen ti bagik iti waiting shed iti junction ti Bagabag (Nueva Vizcaya). Malemen. Ngem diak pinanggep a sarungkaran ti lugar a nakayanakak. Basta nagtaktakderak laeng dita ket diak inkankano dagiti aglabas. Tinannawagak ketdi ti naipatnga, kasla bunton a bantay iti amianan. No panawen a naraepanen dagiti kinelleng ken namulaanen dagiti bangkag, daydiay a bantay ti pagdarisonan dagiti taraken a baka, nuang ken kabayo. Ubingak pay idi, ngem kasdiay a mapanko ipalinong-ipainum dagiti ayupmi, pagaayatko nga ulien agingga iti pantokna. Uray agmaymaysaak. Uray makasimbalud dagiti pan-aw ken samon a nangagmuy iti marmarapukaw a dana. Uray pasaray maikubrasak, maidaramudomak, maitibkolak iti kabatuan ken magarumiadan ti tumengko, ti sikok, wenno madugolan ti ulok, ti mugingko, umuliak latta. Saan a gapu ta adda kueba (rukib, kunak itan ta nakakitaakon iti pudpudno a langa ti kueba) iti akinlaud a mugingna, ken adu ti balang a paria a nagkalatkat kadagiti dangla iti babaenna. Ngem mapanak sadiay tapno tan-awak laeng ti aglawlaw - ti ili ti Bagabag iti daya; ti Villaverde iti laud; ken Lamut, Ifugao iti amianan a ballasiw ti karayan - uray awan met karkarna iti lumned-tumpaw a langa ti daga.
Agdalapdapen ti sipnget idi agbalawak ngem awan pay iti nakemko ti pumanaw. Nangrugi nga agariwawa dagiti balay a pagiinuman. Rimmasaw dagiti tao ken lugan nga aglabas. Nangrikep dagiti pagtagilakuan.
Agingga a nadlawko ti ubing a nagkukot iti suli ti waiting shed. Inasitgak.
“Boy, apay a ditoyka a maturog? Sadino ti balayyo?”
Nabaringkuas ngem dinak sinung-
batan. Inulitko ti saludsodko ngem kaskasdi a di nagtimek. Kinitanak la iti apagbiit sa met la nagdumog. Pinanggepna ti umadayo ngem naigawidko ti takiagna. Inyamlidna ti bukot ti dakulapna kadagiti matana.
Kinasarsaritak. Ginayyemko. Agingga a naibagana a pimmanaw iti balayda ta pinagtalaw ti amana. Nasdaawak. Dayta a kinaubingna, pagtalawen ti amana? Sadino ti yan ti konsiensiana?
Iti dayta a rabii, inkuyogko iti nagtarusak iti Solano. Kabigatanna, pinilitko a mapankami iti balayda. Ngem apaglukat ti ridawda, nadlawkon ti pungtot kadagiti mata ti amana.
“Nagsublika pay laeng? Diak kad’ imbaga a makaammokan iti biagmo?”
Madi ti serrek ti balikasna iti mugingko. Kasla kayatko a tibaben ken pagsasawan. Ngem nakapagteppelak.
“Isu ti inayak, pari, tapno ipakaammok a kayatko nga alaen iti dennak,” kinunak laengen.
“Alaem laeng,” pulos nga awan panangipateg iti timekna. “Diak agbibisin a mangtaraken iti sukir, di mangipirpirit ken atiddog ti imana nga ubing. Nasaysayaat unay kenkuana ti mapapasan tapno agnakem!”
Iti panangitulod kadakami ti inana iti kalsada a pagurayanmi iti lugan, kinunana: “Diak koma kayat a mayadayo kaniak ni Jerome. Ngem kaasi laeng iti sidong ti asawak. Anakko ngamin iti kinabalasang isu a dina maipateg. Dimo koma baybay-an.” Dina naterred ti panagluana idi bilinenna ti ubing nga agsingsingpet.
Pagam-ammuam, nagpulikkaaw ti asawana iti paraanganda. Arintarayen ti babai a nagsubli iti balayda. Pinasabtan ti lalaki iti sao: “Kakitkitam laeng a tao ngem agpaaremkan san kenkuana! Sayetka a talaga!” Ginuyodna nga inserrek.
Inatibaykon ni Jerome nga inyadayo.

DIAK ninamnama ti pannakadanonko ken Rowena iti dayta nga aldaw ti Sabado a panaggapuk iti bangkag. Adda a nakamattider iti paraangan, nakabannikes a mangbuybuya ken Jerome a mangsibsibug kadagiti naigarden a petchay iti lauden ti balay. Manglaylayda ngamin iti aldaw iti kinabara ti darang ti init. Umas-asuk ti tuktok ti kosina ket pinugtuak nga aglutluto ni Eman.
Naglayonak iti pagtugawan iti sirok ti Bangkok santol iti dayaen ti balay idi mataliawnak ni Rowena. Immay iti yanko.
“Adda man gayamen sabali a tarakenmo,” insungadna. “Naimbag, a, ta maparaburam dagiti dimo kakaano, ngem dakami, dinakam’ man la mapuruakan. Wenno igaggagaram a kasta ta patiem la unay a saanmo a dara dagiti annakko?”
Immangesak iti nauneg a nangsango kenkuana. “Immayka kadi a makirikiar kaniak?”
“Immayak a makilinnawag ta diak maaklon ti pammabasolmo a lipliputanka. Ammo ni Apo Dios, nalinis ti konsiensiak.”
“Uray siak, nalinis ti konsiensiak nga iti kaano man, dika nagatapan iti madi. Sabali ngamin ti nagawatam iti saludsodko.”
“Ta pagbalinennak pay a tanga? Nalawag ti nangngegko! Agduaduaka no pudno met la a sika ti amada!”
“Wen, dinamagko dayta. Ta no siak ti amada, apay a pawilannak a mangawid kadakuada iti kayatko a pangiturongan? Apay a yimutmo a maipariknak met kadakuada ti pammategko? Dadakkeldan ket il-iliwek met a makadennak ida iti mabayag bassit. Iti kasta, maipariknak kadakuada ti kinaamak.”
“Basolmo met laeng no apay nga adayoda kenka.”
“Ala wen, aklonek, basolko no dayta ti pammatim. Ngem awan kadin ti pannakaatur dayta a biddut no biddut man ti ar-aramidek?”
Nagulimek. Pinatik a natiliwnan ti kayatko nga ipaawat. Nagtugaw a saklotna ti shoulder bagna. Madamdama, adda nagungor a diep nga aggapu iti surong. Dagitay nagitulod kadagiti nakitienda. Manmanoda laeng a sumsumrek ditoy yanmi. Ket nagdardaras a nagpakalsada ni Rowena. Pimmanaw a di nagpakada.
Napaangesak iti nauneg.
Kabigatanna, igawgawgawko dagiti linabaak idi adda sumardeng a traysikel iti batog. Nalasinko a kukua dayta ti kasinsin ni Rowena. Ket isuna ti adda iti likud ti drayber. Kaduana dagiti ubbingmi. Dadakkel ti bagda.
“Intulodko ida ta di isu ti pagmurmuriotam!” kinunana idi makaasideg.
Naulimek ni Lyna a nagtugaw iti balkon. Binilinko nga iserrekna dagiti ramitda iti siled ngem di nagkir-in. Nagpannimid ketdi. Binay-ak.
Dagiti addina, nadlawda ti adu ti bungana a guaple iti asideg ti gripo ket nakaar-ariwawadan a napan nagala. Kaduada ni Jerome.
“Ibatik ida kenka ngem ne, dimo ida baybay-an. Baka ania la ti mapagpagtengda no panawam ida.”
“Manen, damagek: Siak kadi ti amada? No siak ti amada, apay a dimo italek ida kaniak? Pagarupem kadi a diak makita ti pakairubuanda?”
Bigla nga adda nagikkis. Ni Boyet, naisab-it ti kawesna iti puted a sanga ket nabitin. Kasta unay ariwawa ni Rowena nga umarayat ngem naunaanen ni Jerome. Yinagyaganna ni Joan a bumaba ngem inyad-adda daytoy ti nagpallayog a maayatan. Pagam-ammuan, nagikkis a nangapput iti pingpingna. Kasta unay agawana nga immulog. Nagrungaab. Kinagat gayam ti alumpipinig!
“Daytoy ti kunak,” inyariwawa ni Rowena. “Sangsangpetyo pay laeng ngem adun ti disgrasiayo. Kaskayo la ngamin di nakapangpangan iti bayabas. Nagadu a magatang ’diay Santiago!”
Manen! limteng iti isipko. Uray ti asawak, adu ti dina maawatan. Nagbiag iti lubong a paggargarawen ti pirak ket dina makita ti biag nga awan ti kuarta. Kinunak: “Makagatangka iti daddadakkel pay a guaple. Ngem ti ganas a mariknam no sika a mismo ti mangpuros iti kanem ket saan a magatadan. Pakaadalan met ti disgrasia. Napateg dayta nga adal ken palagip a maimula iti isip!”
“Ay, diak ammo kenka,” inkusilap ni Rowena. Kasta unay partakna a nagbirok iti yagasna iti kinagat ti alumpipinig.

SAKBAY a sumalogak iti bigat, itedkon ti trabahuen ti tunggal maysa. Iti damo a panagluto ni Lyna, kinantiawan dagiti addina ta naludek ken nakusel! Nagmismisugsog a nagkulong iti siled. Saan a nangaldaw.
Napawingiwingak. Maikaduanton a tawenna iti haiskul ngem dina pay ammo ti agluto iti innapuy. Husto ti atapko. Iti balay da katugangak, awan obrada no di la agbasa.
Kinasaritak ket insurok ti umisu a rukod ti danum iti kaldero.
Ngem iti naminsan, gistayanda nakapuor. Ti ngamin gaas iti pagsaingan ti imbukbok ni Boyet a pinagaron. Naikaaduna met ngarud. Naimbag ta alerto dagiti in-inauna.
“Sibugan ketdin ni Eman iti danum,” kinuna ni Lyna. “Naimbag ta nalagipko ti inadalmi a dakes a sibugan iti danum ti apuy a gaas ti gapuna ta ad-adda laeng a sumgiab. Isu nga intakkabko ti pariok iti dalikan!”
Intugotko met ida iti bangkag. Nagdaluskami kadagiti mulak a nateng. Narigat ti agtaraken iti nateng no kastoy a kalgaw ngem isu met ti kanginana. Bayagna la a maidanon iti palengke, pagiinnagawanen dagiti komprador. Napia ta adda nabiag nga ubbog iti yan ti bangkagko a pagsakduan iti pagsibug. Adda pinennedko iti babaenna a pagpadpadigosak kadagiti nuangko.
Ngem iti rabii, naggagatelen ti bagbagi ti dua a babbai. Nagsapsapuda iti alkohol ken lana. Ken inunaakon. Nagalaak kadagiti bul-
bulong nga imbitinko iti kasuoran. Nakakatkatawa daytoy a pammati ngem pudno met a maep-ep ti gatel apaman a manglaylay ti bulong a nakaalaan iti bubudo.
Kunak no diakon ida mapasalog. Ngem isuda metten ti agpilit a mapankami iti bangkag. Kayatda a sadiaykami payen a mangaldaw tapno agpiknikkami. Imasenda ti agilad iti bassit a kalapaw iti aldaw.
Adda nagkikinnamatanda a pagaw iti yan dagiti bitsuelas iti naminsan. Adda sugat ti billit a nalabit napalsiitan.
“Nalukmeg. Nataba a pulpogan,” kinuna ni Eman.
“Saan, kaasi,” inyalikaka ni Jerome nga isu ti nakatiliw. “Taraknek.”
“Tanga! Tartaraknen, aya, ti kasta a billit ket agdadael iti sabong ti bitsuelas!”
“Dina met ammo a mula ti tao dagiti bitsuelas.”
Nagdidinniskutirda. Ni met la Jerome ti napaturay.
Adu ti inyawidmi a nateng iti maysa a malem. Panggepko a mapan ilako idiay ili iti kabigatanna. Ngem iti panagbugbuggok iti gripo, nadlawko a simgarak. Diak inkaso. Iti rabii, nariingak laengen ti areng-engko. Agpaypayegpegak. Nakabarbaraak.
Nalukag met gayam ni Lyna. Naglagaw idi madapadapnak. Riniingna ni Eman. Imbilinko ti aramidenda. Nagpaidadangak iti suka nga adda asinna. Daytoy ti inyilutko iti saka, ima, muging ken pinalabuak ti bukotko.
“Maysa daytoy kadagiti panarasan a pangpababa iti gurigor no awan ti tableta. Mabalin uray danum lattan no awan ti suka,” kinunak.
Kabigatanna, nasayaaten ti riknak. Ngem napanunotko a testingen ida.
“Di la mabalin, Lyna, a dakayon ’ta adim ti mapan mangilako kadagiti natengtayo? Pakuyogkayo ken Antiyo Saling no diyo kaya.” Ti ina ni Eman ti kayatko a sawen. Isu ti paglaklakuek kadagiti natengko no diak masango ti agpaili.Mapilpilitda a nagrubuat. Ngem idi makasangpetda, kasta unay gagarda a nagipadamag iti wadwad ti naglakuanda. Nakarkaron ti ragsakda idi ibagak a pagbibingayanda a lima.
Ni Jerome, intedna kaniak ti bingayna. Idulinko kano ta itednanto ken nanangna. Ni Eman, intarusna iti kantina. Adu ti ginatangna ket impanna dagitoy iti balayda. Ni Boyet, inkargana iti nagpasutan iti pulbos nga inaramidna nga alkansia. Ni Joan, urnongenna kano a para inton piesta. Ni Lyna, secret, kinunana ti pangipaayanna.
“Paglakuennakaminto manen, a, Papa,” indawatda.
Kinunak a basta isuda ti aglako, pagbibingayanda ti paglakuanda. Ay, ta uray dagiti lallaki, mayatda met! Kinunada nga agisursorda iti kabalbalayan ta adu met ti gumatang.
Ngem iti maikatlo nga aldaw, nagsangsangit ni Boyet. Dina masapulan ti alkansiana iti kunana a nangidulinanna.
“Dakayo laeng ti tao ditoy. Agkakabsatkayo ket diak kayat nga adda kabsat a mangliput iti kabsatna. Awan koma ti agririnnumen ta ti tao a mangirurumen, isunto met la ti agapit iti aramidna.”
Awan ti simmungbat. Diak met ginandat a pagpudnuen ida. Inay-ayok lattan ni Boyet.
Ngem kabigatanna, nasarakanda ti alkansia iti asideg ti gripo. Sangapulo pisos ti naksay iti linaonna. Ngem diakon nagsasao. Umdasen kaniak a nakonsiensia ti nagaramid ket ammok a dinanton uliten pay.
Naminsan met, nadatngak ti panagaariwawada. Witwitwitan ni Lyna ni Eman.
“Bastoska a talaga! Awan babainmo!” Uray la makasangit ni Lyna iti pungtotna.
Pinagkalmak ida. Inammok ti pasamak.
Agaayamda iti tinniliwan. Ni Eman ti agala. Dineppaanna ti ridaw ti banio idinto a bigla a rimmuar ni Lyna. Inarakupna.
“Diak met inggagara, angkel, peks man,” makasangsangit ni Eman.
Iti mugingko, nakitak ti mamalballaag a rupa ni Rowena. “Agannadka. Amangan ta dagita a tartaraknem ket ulegda a mangkagat kenka!”
Winagwagko ti ulok. Panawannak, Satanas, indugsak ti isipko. Ket pinagkappiak dagiti ubbing. Kinunak: “Iti puso ken nakemko, awan ti indumak kadakayo. Annakkayo a pareho. Agsisinnakitkayo koma a saan ket nga agpipinnasakit!”

MAIKADUA a lawas ti Mayo, dimteng ti ina ni Jerome. Kunak no umayna laeng sarungkaran ti anakna. Ngem idi agsaritakami, kinunana: “Alaekon ni Jerome. Diak gayam kabaelan a mayadayo kaniak ti anakko. Impalubosko nga immay kenka, ta bareng kunak no agbalbaliw ni Dencio. Ngem nagbiddutak. Isu nga inkeddengko a panawakon ket dakami nga agina ti agdenna. Kabaelak met siguro nga isakad ti panagbiagmi.”
Nagtungtung-edak. Nasurok la a makabulan ni Jerome kaniak ngem maikawaak iti yaadayona. Nalagipko ti kuartana kaniak. Intedko ket ninayonak pay. Inarakupnak ti ubing ket nagsangit.
“Dikanto malipatan, angkel. Ikarik, saan a daytoy ti maudi a panagkitata.”
Kasla nagpasinakami amin. Ni Boyet, tinangtangaanna ti billit a taraken ni Jerome. Idi kuan, binulosanna. Dinillaw ni Eman.
“Ipalagipna laeng ni Manong Jerome. Uray ta naimbaganen,” inrason ni Boyet.
Kabigatanna, nagsubli ti billit a nagun-uni iti paladpad ti tawa. Naayatan ni Boyet. Ngem timmayab daytoy idi asitganna.
“Immay nagyaman,” kuna ni Lyna.
“Immay nagpakada,” kuna met ni Joan.
Iti malmalem, diak ninamnama a dumteng ti ama ni Jerome. Sapsapulenna ti agina. Kasla nalpay nga uong iti pannakaammona a nakapanawdan.
“Diak gayam matengngel ni Aya iti agnanayon,” kinunana. “Anian, nagladaw la ketdin a nakitak ti biddutko.”
“Awan naladaw a panagbabawi,” kinunak met. “No dimo man masagrap ita ti ibunga ti aturem a biddut, patiek a pakairanudamto iti masakbayan.”
Sakbay a nagpakada, inkarina nga ituloyna a sapulen ti agina. “Bareng mapakawandak pay,” kinunana.

DIAK ninamnama a masangailik ti ama ni Eman iti dayta a rabii. Saan a kadawyan daytoy. Ti asawana ti masansan nga umasideg no adda kasapulanda kaniak. Saanak ngamin a mannakiummong ken diak met umin-inum iti nasanger.
Naangotko ti agat-arak idi paunegek. Nasuroken a makalawas a makitkitak nga agis-istambay. Awan manen trabahona.
Kalpasan ti nabayag a palikawlikaw, naibagana met la ti rantana. Umutang iti kuarta ta sumurot kano kada Islaw a mapan Manila. Sadiay nga agbirok iti trabaho. Inton bigaten ti luasda.
Agwingwingiwing ti riknak. Idi pay a dildillawek iti isipko ti panagallaallana. Adu ti agkalkalaegan a daga ditoy purok. Adu met ti mabulod a nuang, itiempom laeng iti kaawan trabahoda. Ngem kasla saanna a makita dagitoy. Gapu ta saan a mapanguartaan a dagus ti agbangkag? Gapu ta narigat a trabaho? Naskenen a makariing. Nabayagen a makitegtegged ket ammonan nga agkurang ti sapulna dita para iti pamiliana.
Imbagak nga awan maitedko. A ti pagamintomi ket naikarikon a para kadagiti ubbing.
Nariknak ti pauyona ta di payen nagpakada a pimmanaw. Di mabayag, nadlawko a nagprobokar iti balayda.
Kabigatanna, immay ni Saling. Yawidna kanon ni Eman. Dayta ti pangngeddeng ni lakayna.
Napasennaayak ngem awan nabalinko. Di met kayat ni Eman ti agawid ngem kinasaritak.
“Dika agdanag, barok, ituloyka a tulongan. Malagipmo ti bangkag ni tatam a Luding a yaw-awatna? Awatek para kenka. Kasaritam ni manongmo ta pagtinnulonganyo a dalusan. Tulongankayonto a mangarado agingga a mamulaan. Siakton ti makaammo iti bin-i ken dadduma pay a kasapulan.”
Inarakupnak.

UMUNA a lawas ti Hunio idi agparada ti traysikel a nagluganan ni Rowena. Umaynan alaen dagiti ubbing para iti panagbasada. Ninamnamak a maragsakan dagiti annakko ta agsublidan iti siudad. Ngem baliktad, kasla awan ganaygayda.
“Agmaymaysaka manen, Papa,” kuna ni Lyna. “Kasanon no agsakitka manen? Awan mangkita kenka, uray mangyawat la iti kasapulam.”
“Didak pakadanagan. Manipud pay ubingak, nairuamakon nga agmaymaysa. Awan rumbeng a panunotenyo kaniak,” pinilitko ti immisem.
“Adda met eskuela ditoy. Apay no ditoyakon nga agbasa?” kuna met ni Boyet.
“Nalalaing dagiti mangisursuro idiay,” kinunak idinto a pinarukibak ni Rowena. Dinak naperreng.
“Bay-anyo,” kinunana, “asidegen nga adda kadua ni Papayo. No agretiroak, siakton ti kaduana ket dakayo ti mangkadkadua ken lolayo.”
Naarakupko ti asawak.


Maikanem a Gunggona, Salip iti Ababa a Sarita, Reynald F. Antonio Awards for Iluko Literature 2002-2003 iti paulo a "Maysa a Kalgaw."

Naipablaak iti RIMAT, Marso 2004.



Mannalon-agbangbangkag, tubo ti Paniki, Bagabag, Nueva Vizcaya ni MARCELINO A. TABLIZO. Inauna iti lima a lallaki a bunga da Ramon T. Tablizo, Sr. ken sigud a Leonida A. Acosta. Naipasngay idi Marso 4, 1963. Immuna a nakaipablaak iti sarita iti Bannawag idi 1980. Nakaipablaaken iti nasurok a 30 a sarita itoy a magasin. Nagsursurat iti komiks ken iskrip a para radio. Nangab-abaken kadagiti pasalip iti sarita, sarita a para ubbing ken daniw. Ni sigud a Myrna M. Molina, mannurat met laeng, ti Jurisdiccion, Camalaniugan, Cagayan ti kapisi ti pusona. Uppat ti annakda. Agnaedda iti Ricarte Sur, Diffun, Quirino.





Kunkunada (4):
@October 12, 2004 at 5:42 PM ni Blogger bloodpet, kunana...

1212 test mike12



@October 16, 2004 at 10:36 AM ni Anonymous Anonymous, kunana...

Kongrats, kakabsat iti Rimat. Nagsataaten ta adda manen toy magasinyo iti Internet. Ala, lalaingenyo bareng umadu ti agbasa iti Rimat.

Jolly
Milano, Italia



@October 16, 2004 at 1:29 PM ni Anonymous Anonymous, kunana...

test! congrats Rimat Online! more power!


--avid reader



@March 3, 2013 at 2:10 AM ni Anonymous Anonymous, kunana...

thumbs up.





Post a Comment



<< Parupa





ISSUES | March 2004 || April 2005 |